Η επανάσταση των Λαβάρων

                                                                 Το λάβαρο των Λαβάρων... 1821

Στο χωριό αυτό (που πήρε το όνομά του λόγω της χρήσης λαβάρου), στις 2 Μαΐου 1821 σηκώθηκε μια επαναστατική σημαία η οποία είχε μαύρο σταυρό επάνω σε κυανό φόντο. Πανομοιότυπη σημαία χρησιμοποίησαν και οι επαναστάτες στη Σαμοθράκη.

Ο Λαβαριώτης συγγραφέας Απόστολος Ευθυμιάδης διασώζει την προφορική παράδοση για την επανάσταση των Λαβάρων στις 2 Μαΐου 1821. Στον αγώνα αυτό συμμετείχαν και οι γυναίκες, μεταφέροντας στους άντρες και τους αδελφούς τους τρόφιμα και πολεμοφόδια. 

"Τριακόσιοι περίπου κάτοικοι και μια Ελληνική ομάδα αιφνιδίασαν και διέλυσαν Τουρκική στρατιωτική μονάδα, το βράδυ, την ώρα που ξεκουραζόταν στη θέση «Κουρί». Την άλλη μέρα οι Τούρκοι έκαμαν αντεπίθεση αλλά αναγκάστηκαν να αποχωρήσουν στο τσιφλίκι του Τούρκου Αγά της περιοχής. Η μάχη συνεχίστηκε για δυο ακόμα μέρες. Στη διάρκεια της οι γυναίκες ανεφοδίαζαν τους άντρες με τρόφιμα και πολεμοφόδια, διανύοντας απόσταση 10 χιλιομέτρων. Την Τρίτη μέρα ελάχιστα υπολείμματα της Τουρκικής στρατιάς διέφυγαν. Στη θέση «Κουρί» ακόμα βρίσκονται σπαθιά και καρυοφύλλια του 21. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης οι Λαβαριώτες ανέγειραν εκκλησία που φέρει το όνομα του Αγίου Αθανασίου, επειδή η μάχη έγινε τη μέρα της γιορτής του. Λέγεται πως στη μάχη χρησιμοποιήθηκε ως σύμβολο γαλανή σημαία με μαύρο σταυρό."

Πηγή: Απ. Π. Ευθυμιάδη, «Η συμβολή της Θράκης εις τους απελευθερωτικούς αγώνας του Έθνους (από του 1361 μέχρι του 1920)» 

Η προέλευση του ονόματος των Λαβάρων

      Το όνομα του το χωριό το πήρε από το Λάβαρο (κυανό με μαύρο σταυρό στη μέση) που σήκωσαν 300 άνδρες στις 2 Μαϊου 1821, ημέρα Ανακομιδής των Λειψάνων του Αγίου Αθανασίου, παγιδεύοντας τον πολυάριθμο Τουρκικό στρατό στο δάσος ΚΟΥΡΙ και αφού τους επιτέθηκαν νύχτα τους διέλυσαν. Επί δύο ημέρες οι Τούρκοι πανικόβλητοι προσπαθούσαν να βγουν από το δάσος και όσοι γλίτωσαν πήγαν στο ορεινό χωριό Μαυροκκλήσι. Το 1834 οι κάτοικοι χτίζουν την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου και το 1920 η επιτροπή μετονομασιών σε ανάμνηση της ηρωικής μάχης ονομάζει το χωριό Λάβαρα.

     Παλιότερα λεγόταν Σαλτήκιοϊ (ετυμολογία προερχόμενη από τα  Σάλια = επίπεδα καράβια που διέσχιζαν τον Έβρο. Άλλη εκδοχή, είναι ότι προέρχεται από το Σαλ = ελεύθερος διότι οι κάτοικοι δεν πλήρωναν φόρους στους Τούρκους αλλά είχαν μόνο την υποχρέωση να φροντίζουν και να εκπαιδεύουν τα άλογα της φρουράς των Σουλτάνων.

Από το ιστολόγιο Lavarabestboys αντλούμε τις παρακάτω χρήσιμες πληροφορίες:

     "Αληθινή κωμόπολη τα Λάβαρα, τούτο το κεφαλοχώρι με την νέα του εκκλησία πλάϊ στο δρόμο και το μεγαλόπρεπο κτίριο του σχολείου να φαίνεται χιλιόμετρα μακριά. Καινούρια η εκκλησία αλλά παλιό και ιστορικό το χωριό μια και μνημονεύεται ως κεφαλοχώρι από τον Εβλιγιά Τσελεμπή στα 1667. Σαλτήκιοϊ το παλιό του όνομα των χρόνων της Τουρκοκρατίας. Από τους παλιούς διαβασμένους του χωριού ο Πασχάλης Μαλιαδάς, αποδίδει την ονομασία του στο ότι στα παλιά τα χρόνια, εδώ στο χωριό και πλάι στον Έβρο, υπήρχαν συνεργεία με μαστόρους που κατασκεύαζαν τα “Σάλια”, τα παλιά φαρδιά καράβια με τις επίπεδες καρένες, με τα οποία γίνονταν η συγκοινωνία των κατοίκων των χωριών στις δύο όχθες του Έβρου. Με τα καράβια αυτά πήγαιναν οι κάτοικοι των Λαβάρων στην αντίπερα όχθη για να καλλιεργούν τα χωράφια τους. Γίνονταν όμως με τα Σάλια και η διακίνηση των προϊόντων δια μέσου του Έβρου ποταμού, από την Αίνο κάτω στη θάλασσα μέχρι τη Φιλιππούπολη που είναι σήμερα στο κέντρο της Βουλγαρίας. Κι’ εδώ στα Λάβαρα, την Εβρίτικη αυτή Ναύπακτο, εκτός από τα συνεργεία κατασκευής αυτών των καραβιών, υπήρχε και σταθμός εκφόρτωσης των εμπορευμάτων και μεταφόρτωσης σε καραβάνια από καμήλες που διακινούνταν στο εσωτερικό της Θράκης, θυμούνται ακόμα πολλοί, αυτό το κατάλυμα για τις καμήλες το “Ντεβέ κονάκ”, όπως το έλεγαν.

     Από τα Σάλια λοιπόν, τα ποταμόπλοια, πήρε το χωριό την ονομασία Σαλτήκιοϊ κατά μία εκδοχή. Ίσως όμως, όπως αναγράφεται στην ιστορία του σχολείου του χωριού, η ονομασία του να προήλθε από την τουρκική λέξη “Σαλ” που σημαίνει ελεύθερος-αδέσμευτος γιατί οι κάτοικοι ήταν απαλλαγμένοι από την κρατική φορολογία και την υποχρέωση στρατιωτικής θητείας. Κι’ αυτό διότι τους είχε ανατεθεί η φροντίδα των αλόγων για τους σταύλους των σουλτανικών ανακτόρων. Σώζεται στο αρχείο της Κοινότητας σχετικό Σουλτανικό φιρμάνι του Μαχμούτ του Β’. Σύμφωνα μ’ αυτό, οι κάτοικοι του χωριού απολάμβαναν από το 1720 σχετικής ελευθερίας από τις τουρκικές αρχές. Δεν έχασαν όμως με την ιδιότητα τους αυτή, οι κάτοικοι τούτου του χωριού ούτε τη χριστιανική τους πίστη ούτε το ελεύθερο τους φρόνημα. Και τα έδειξαν και τα δύο έμπρακτα στο μεγάλο αγώνα του 1821. Εδώ, στη Θράκη, κοντά στην Κωνσταντινούπολη, την έδρα του Τουρκικού κράτους με τ’ άφθονα στρατεύματα και τους πυκνούς τουρκικούς πληθυσμούς, οι Έλληνες κάτοικοι του Σαλτήκιοΐ, τον Μάη του 1821, χτύπησαν τουρκικό στρατιωτικό τμήμα στην ορεινή τους περιοχή και το εξόντωσαν."

Πηγές: www.patridamou.gr

http://lavarabestboys.wordpress.com

Ο Σιδηροδρομικός Σταθμός Λαβάρων σήμερα και χθες

Γιατί φτιάχτηκε το παρόν ιστολόγιο

Στα πλαίσια του μαθήματος "Τοπική Ιστορία", για το σχολικό έτος 2015-16, οι μαθητές της Γ΄ τάξης του Γυμνασίου Λαβάρων αποφασίσαμε να δημιουργήσουμε το ιστολόγιο αυτό με σκοπό να συλλέξουμε πληροφορίες και υλικό για τον αγαπημένο μας τόπο, τα Λάβαρα Έβρου. Ευπρόσδεκτα όλα τα σχόλια, οι παρατηρήσεις και οι επισημάνσεις που θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε και να εμπλουτίσουμε το ιστολόγιο.

Η συντακτική ομάδα του blog:

Αναστασούδης Δημήτρης
Αρίκα Μαρία
Ασπιώτη Μαρία
Ασπιώτη Μαρκέλλα
Γραμματίκας Βαλάντης
Καραλελέκης Παναγιώτης
Καχρεμάν Αχμέτ
Κοτζά Μεχμέτ

Κούρτ Χουσεΐν 

Λιλιούδης Αργύρης
Μπολιονή-Μπασή Ερδέμ
Πένιος Θοδωρής
Πολυζωίδης Παναγιώτης
Τζαφερόγλου Γιουνούς
Υπέυθυνος καθηγητής: Μπαλαμπανίδης Βασίλης ΠΕ01